تغییرات PMBOK 6 نسبت به PMBOK 5

در نسخه‌ی جدید PMBOK 6 تغییرات نسبتا عمده و اساسی را نسبت به نسخه‌ی PMBOK 5 شاهد هستیم که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

اضافه شدن مدیریت چابک (Agile)

سبک مدیریتی چابک در سال‌های اخیر جای خود را در اکثر صنایع پیدا کرده و استفاده از آن روز به روز در حال گسترش است. در واقع در نسخه‌ی پنجم PMBOK هم به این سبک از مدیریت پروژه اشاره شده بود. اما محتوای مربوط به مدیریت چابک پروژه‌ها در نسخه‌ی جدید  بسیار کامل‌تر است. در نسخه‌ی ششم PMBOK یک فصل مجزا به مدیریت چابک و روش اسکرام اختصاص داده شده و مطالب تکمیلی مربوط به آن در بخش‌های دیگر کتاب نیز قابل مشاهده است. علاوه بر این، یک راهنمای جداگانه برای مدیریت پروژه‌ی چابک و روش‌های اجرای آن همراه با نسخه‌ی ششم PMBOK منتشر شده که البته جزئی از کتاب اصلی نیست.

اضافه شدن سه فرآیند جدید مدیریت پروژه

سه فرآیند با عنوان‌های مدیریت دانش پروژه (Project Knowledge)، اجرای فعالیت‌های پاسخ به ریسک (Risk Response) و کنترل منابع به PMBOK اضافه شده‌اند.

مدیریت دانش پروژه (Project Knowledge) درمورد مدیریت اطلاعات در یک پروژه است. در طی این فرآیند، داده‌های خام و اولیه ابتدا به اطلاعات یکپارچه، سپس به دانش و در نهایت به خِرد و توانایی تصمیم‌گیری تبدیل می‌شوند.

اجرای فعالیت‌های پاسخ به ریسک (Risk Response) مجموعه‌ی کارهایی‌ست که باید برای کاهش تهدیدها و برجسته‌تر کردن فرصت‌ها در راه رسیدن به اهداف پروژه انجام شوند. این فرآیند جدید، شکاف موجود بین ۵ فرآیند برنامه‌ریزی و ۱ فرآیند نظارت و کنترل که در نسخه‌های قبلی PMBOK وجود داشت را برطرف می‌کند.

فرآیند کنترل منابع هم در واقع شما را مجبور می‌کند که منابع واقعی در دسترس (ماشین‌ها، ابزارهای مختلف، نیروی انسانی و…) را با منابع مشخص‌شده در برنامه‌ی پروژه مقایسه کنید.

حذف فرآیند بستن قراردادهای تدارکات

با توجه به این‌که برخی مدیران پروژه از اختیارات لازم برای بستن قرارداد و تهیه‌ی تدارکات پروژه به صورت مستقل برخوردار نیستند، این بخش از کتاب حذف شده و عملا با بخش کنترل تدارکات ادغام شده است.

تعداد فرآیندهای زیرمجموعه‌ی مدیریت پروژه در نسخه‌های مختلف PMBOK را در شکل زیر می‌بینید. (در نسخه‌ی ششم، سه فرآیند اضافه و یک فرآیند حذف شده است که در ادامه توضیح داده خواهد شد.)

تغییر نام چند فرآیند مدیریت پروژه

نام بخش دانش مدیریت زمان (Time) به مدیریت زمان‌بندی پروژه (Schedule) تغییر پیدا کرده است. نام بخش دانش مدیریت منابع انسانی پروژه هم به مدیریت منابع پروژه تغییر یافته تا بر لزوم توجه به سایر منابع پروژه در کنار منابع انسانی بیش از پیش تاکید شود.

نام ۶ فرآیند مدیریت پروژه نیز به شرح زیر تغییر پیدا کرده است:

• برنامه‌ریزی برای مدیریت ذی‌نفعان (Stakeholder Management) به برنامه‌ریزی برای ارتباط با ذی‌نفعان و درگیر کردن آن‌ها (Stakeholder Engagement)
• برنامه‌ریزی برای مدیریت منابع انسانی پروژه (Human Resource Management) به برنامه‌ریزی برای مدیریت منابع پروژه (Resource Management)
• کنترل ارتباطات به نظارت بر ارتباطات (Monitoring Communications)
• کنترل ریسک به نظارت روی ریسک (Monitoring Risk)
• کنترل ارتباط با ذی‌نفعان به نظارت بر ارتباط با ذی‌نفعان (Monitoring Stakeholder Engagement)
• اجرای تضمین کیفیت (Quality Assurance) به مدیریت کیفیت (Managing Quality)

اضافه شدن بخش روندها و فعالیت‌های در حال گسترش (Emerging Trends and Practices)

در نسخه‌ی جدید PMBOK علاوه بر الگوهای پذیرفته‌شده -که همیشه بخشی از این کتاب بوده‌اند- تکنیک‌ها، فعالیت‌ها، ابزارها و روندهای جدیدی که استفاده از آن‌ها در حال گسترش است نیز گنجانده شده که می‌تواند بخش جذابی برای مدیران پروژه باشد.